Kategori: Makaleler

Erkekler Namaz Kılarken Kâmet Getirmek Zorunda mı? | Küresel İnançların Yerel Yansımaları Kimi konular vardır ki sadece bir “evet” ya da “hayır”la geçiştirilemez. “Erkekler namaz kılarken kâmet getirmek zorunda mı?” sorusu da bunlardan biri. Çünkü bu soru, yalnızca bir dini kural meselesi değil; kültürlerin, geleneklerin ve bireysel inanç deneyimlerinin kesiştiği bir alan. Gelin, bu konuyu hem dünyanın farklı köşelerinden hem de bizim topraklarımızdan bir bakışla inceleyelim. — Küresel Perspektif: İnançların Ortak Ritmi İslam dünyasında kâmet, namazın hemen öncesinde getirilen bir çağrı, bir hazırlık. Ancak bu çağrının uygulanışı coğrafyadan coğrafyaya değişiyor. Endonezya’da imamın sesiyle yankılanan melodik bir kâmet duyarsınız; Pakistan’da cami…

Dünyada Kaç Çeşit Böcek Var? Bir Hikâyenin İçinde Saklı Gerçek Bazı sorular vardır, çocukken merakla sorarız ama büyüdükçe önemini unuturuz. “Gökyüzünde kaç yıldız var?” gibi… Ya da bugün üzerine konuşacağımız, küçücük ama evren kadar büyük bir soru: “Dünyada kaç çeşit böcek var?” Bu yazıda bu sorunun cevabını sadece rakamlarla değil, bir hikâyeyle birlikte keşfedeceğiz. Çünkü bazen bilgi, ancak kalbe dokunduğunda akılda kalır. Bir Ormanda Başlayan Merak Ormanın kenarında, iki eski dost buluştu. Biri mühendis gibi düşünen, stratejik planların adamı Emir, diğeri doğayla konuşur gibi yaşayan, empatisiyle tanınan Elif. Yıllar sonra bir doğa yürüyüşünde karşılaşmışlardı. Emir’in elinde bir not defteri, Elif’inse…

1 Kg Bakır Kaç Para? Öğrenmenin Değeri Üzerine Pedagojik Bir Düşünce Giriş: Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü Bir eğitimci için her şeyin başlangıcı meraktır. Tıpkı bir öğrencinin “1 kg bakır kaç para?” diye sorması gibi… Basit gibi görünen bu soru, aslında öğrenmenin doğasına dair derin bir pencere açar. Çünkü öğrenme, yalnızca bilgi edinmek değil, o bilgiyi anlamlandırmaktır. Bir bakırın fiyatını öğrenmek, ekonomik bir veri olabilir; ancak o bilginin insanın dünyayı kavrayışına etkisi, pedagojik bir süreçtir. Eğitim, bakır gibi değerli bir maddedir: biçimlendikçe parlaklaşır, işlendikçe anlam kazanır. Peki, 1 kg bakırın değeri sadece piyasa fiyatıyla mı ölçülür, yoksa öğrenmenin dönüştürücü değeriyle mi? Öğrenme…

Köpek Gezdirme İşi Nedir? Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik İnceleme Toplumsal yapıların ve bireylerin etkileşimini anlamaya çalışan bir araştırmacı olarak, gözlemlerim bana insanlık tarihinin en eski ve en karmaşık ilişkilerinden birinin, insan ile hayvan arasındaki bağ olduğunu gösteriyor. Bu bağ, zamanla şekillenmiş, toplumsal normlar, kültürel pratikler ve cinsiyet rolleri gibi etmenlerle derinleşmiştir. Bugün, sokaklarda gördüğümüz köpek gezdiren insanlar, bu sosyal ilişkilerin modern bir yansımasıdır. Peki, köpek gezdirme işi nedir? Birçok kişi için basit bir günlük iş gibi görünse de, aslında bu pratik, toplumsal yapıları, cinsiyet rollerini ve kültürel normları anlamamıza yardımcı olan önemli bir örnektir. Toplumsal Normlar…

Huzursuz Bacak Sendromu Nedir? Edebiyat Perspektifinden Bir İnceleme “Kelimelerin gücü, insanın içinde var olanı, dışarıya taşımakla kalmaz, aynı zamanda onu dönüştürme gücüne de sahiptir.” Bu cümle, sadece edebiyatın değil, aynı zamanda insanın ruhsal halleriyle ilgili her türlü anlayışın merkezine oturur. Edebiyat, insan deneyimini anlamlandırmanın bir yoludur ve kelimeler, insanın zihnindeki karmaşayı şekillendirip düzenler. Ancak bazen, kelimeler bir insanın iç dünyasında yaşadığı anlık bir ıstırabı tam olarak yansıtamayacak kadar yetersiz kalabilir. İşte huzursuz bacak sendromu (HBS) gibi, anlaşılması zor ve bazen kelimelerle tarif edilemeyen bir durum, edebi bir bakış açısıyla ele alındığında, tıpkı bir romanın bilinçaltındaki gizemli karakterleri gibi, insan ruhunun…

Göz Tansiyonu Nereye Vurur? Edebiyatın Diliyle Bir İnceleme Kelimenin gücü, insanın hem bedenine hem de ruhuna dokunan görünmez bir el gibidir. Bir şairin dizeleri, bir romancının karakterleri ya da bir oyun yazarının diyalogları, biz farkına varmadan iç dünyamızda yankılanır. İşte göz tansiyonu dediğimiz o gizli baskı da, edebiyatın metaforlarıyla okunduğunda, yalnızca bir tıbbi terim değil; insanın ruhsal yolculuğunda, içsel gerilimin ve görünmeyen yüklerin dışavurumu olarak karşımıza çıkar. Göz Tansiyonu: Görünmeyen Bir Baskı Göz tansiyonu, tıpta görme sinirini tehdit eden, sessizce ilerleyen bir hastalıktır. Ancak edebiyatın penceresinden baktığımızda, bu baskı yalnızca göze değil, insanın varoluşuna vurur. Dostoyevski’nin kahramanlarını düşünelim: Raskolnikov’un zihninde…

Hanımeli Kokulu Parfüm Var mı? Belleğin Gizli Kapısını Açan Nota Yaz akşamlarının o yumuşak, neredeyse görünmez melodisi vardır ya… İşte hanımeli kokusu, tam da o melodinin kendisidir. Bazen bir balkondan, bazen bir bahçe duvarından sızar; burnumuza ulaşmadan önce hatıraları yoklar, kalbin kapısını aralar. “Hanımeli kokulu parfüm var mı?” diye soran herkesin peşinde olduğu şey yalnızca hoş bir koku değil; çocukluğun sokağı, ilk flörtün heyecanı, evin kapısındaki sarmaşıktır. Gelin, hanımelinin parfüm dünyasındaki yolculuğunu köklerinden bugüne ve yarına doğru birlikte izleyelim. Köken: Çiçekten Flakona—Hanımelinin Nota Olarak Doğuşu Hanımeli (Lonicera), doğada akşamüstü canlanan ve gecede doruğa çıkan kokusuyla bilinir. Parfümeride hanımeli, sıklıkla beyaz…

Göce Aşı Nasıl Yapılır? Antropolojik Bir Bakışla Anadolu’nun Paylaşım Sofrası Bir antropolog olarak her kültürün mutfağına girdiğimde, yalnızca tarifleri değil; insan ilişkilerini, topluluk hafızasını ve kimliğin sessiz dilini de incelerim. Göce aşı, bu açıdan sadece bir yemek değildir; kolektif kimliğin ritüelleşmiş bir ifadesidir. Anadolu’nun birçok yöresinde yapılan bu geleneksel çorba, göçebe geçmişin izlerini, bereket inancını ve paylaşma kültürünü taşır. Bu yazıda, göce aşını yalnızca bir yemek olarak değil, kültürel bir anlatı olarak ele alacağız. Göce Aşı Nedir? Ritüelin Sofraya Dökülen Hikayesi “Göce” kelimesi, Anadolu’da kırık buğday anlamına gelir. Yani, doğanın döngüsüyle insan emeğinin birleştiği noktada ortaya çıkan bir tahıl ürünüdür.…

Escape Room Netflix’te Var mı? Akış Dünyasında Bir Film, Bir Fenomen ve Gelecek Üzerine Siz de benim gibi arkadaş grubuyla “Bu akşam ne izleyelim?” sorusunu dakikalarca evirip çeviriyorsanız, “Escape Room Netflix’te var mı?” sorusu mutlaka kulağınıza çalınmıştır. Çünkü Escape Room sadece bir film değil; oyun kültürünü sinemaya taşıyan, bulmacalarla gerilimi harmanlayan bir deneyim. Gelin, bugünün yayın durumuna, işin arka planındaki lisanslama gerçeklerine, kökenlerine ve yarının olası etkilerine birlikte bakalım. Kısa cevapla başlayalım, sonra detaylara dalalım. Bugün (7 Ekim 2025) İtibarıyla: Netflix’te Var mı? ABD kataloğu özelinde konuşursak: Evet. 2019 tarihli “Escape Room”, 1 Eylül 2025’ten itibaren Netflix ABD kataloğuna eklendi.…

Gizli Şeker ile Normal Şeker Arasındaki Fark Nedir? Felsefi Bir Bakış Felsefe, her zaman görünmeyen ya da gözle görülmeyen derinlikleri anlamaya yönelik bir arayıştır. Günlük yaşamda pek çok şey olduğu gibi, sağlıkla ilgili pek çok terim de alışıldık anlamlarının çok ötesinde bir derinlik taşır. Gizli şeker ve normal şeker gibi terimler de bize, biyolojik ve sosyal düzeyde anlamlandırılmaya çalışılan bir farkındalık sunar. Ancak bu farkındalık, sadece tıbbi bir mesele değil, aynı zamanda felsefi bir keşif sürecidir. Şekerin, bizim bedenimize ve algılarımıza nasıl etki ettiğini anlamak, insanın varoluşuna dair daha geniş soruları gündeme getirebilir. Gizli şeker ve normal şeker arasındaki fark,…