Günlük Yaşam Notları Yazılar

Havaş Otobüsleri Nereden Kalkıyor? Küresel ve Yerel Perspektiflerle Bir Yolculuk Farklı açılardan bakmayı seven biri olarak, şehirlerimizin ulaşım noktaları üzerine düşünmek bana her zaman keyif vermiştir. Özellikle de “Havaş otobüsleri nereden kalkıyor?” sorusu yalnızca bir seyahat detayı değil, aynı zamanda kent kültürümüzün, alışkanlıklarımızın ve toplumsal düzenimizin yansımalarından biri. Bu yazıda hem küresel hem de yerel perspektiflerden bu konuyu ele alarak, Havaş’ın taşıdığı anlamı birlikte sorgulayalım. Küresel Perspektiften Havaş Deneyimi Dünyanın birçok ülkesinde havaalanı ile şehir merkezi arasında yolcu taşıyan özel otobüs hizmetleri bulunuyor. Bu sistem, farklı isimlerle anılsa da işlevi aynı: havayolu yolcularına güvenilir, hızlı ve konforlu bir transfer sağlamak.…

Hamur Neden Yapılır? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Üzerine Bir Düşünce Bir düşünün; hamur yoğurmak sadece bir mutfak eylemi midir, yoksa bir toplumsal ifade biçimi mi? Ellerle şekillenen o karışım, aslında hepimizin yaşamla kurduğu bağı temsil eder. Un, su, tuz ve emek… Her biri bir toplumun kültürel hafızasındaki değerlerle yoğrulur. Hamurun neden yapıldığını anlamak, aslında toplumsal yapının nasıl şekillendiğini anlamaktır. Hamur: Toplumsal Dayanışmanın Sembolü Hamur, tarih boyunca sadece beslenmenin değil, bir araya gelmenin de aracı olmuştur. Köy fırınlarında birlikte yoğrulan hamurlar, dayanışmanın sessiz tanıklarıdır. Kadınlar, kuşaklar boyunca sofrayı kuran, besleyen ve aynı zamanda kültürü aktaran kişiler olmuştur. Hamur bu…

Siyasetin Göbeğinde “Ferhat Göçer Ne Oldu?” Sorusu Güç ilişkileri, iktidar söylemleri ve kurumların işleyişi, siyaset biliminin damarlarında dolaşır. Bir aktör zayıfladığında ya da açıklama yaptığında, o anda toplumsal güç dengeleri yeniden tartılır. “Ferhat Göçer ne oldu?” sorusu görünürde bir magazin haberi gibi görünse de, bu sorunun siyasal okuması, kurumlar, ideoloji, vatandaşlık ve erkek-kadın stratejileri açısından bakıldığında kritik bir analiz alanı sunar. — Ferhat Göçer: Kim ve Ne Durumda? Ferhat Göçer, hem cerrah hem de müzisyen kimliğiyle bilinen bir isim. [1] Son günlerde gündeme gelmesinin nedeni, bir televizyon programında yaptığı açıklamalardır: psikolojik olarak “sınırda” olduğunu, geçmişe saplantılı bir yapısı olduğunu ve…

Berkin Elvan Olayı Ne Zaman Oldu? Bir Psikolojik Mercekten İnsan Davranışlarını Anlamak İnsan davranışlarını çözümlemek, psikologların en büyük meraklarından biridir. Bir olayın ya da bir bireyin yaşadığı travmanın, kişisel ve toplumsal düzeyde nasıl yankılandığını anlamak, davranışların arkasındaki motivasyonları ve duygusal tepkileri incelemek büyük bir sorumluluktur. Bazen, bir toplumun yaşadığı büyük travmalar, sadece bireylerin psikolojik durumlarını etkilemekle kalmaz, toplumsal yapıları ve ilişkileri de derinden sarsar. Berkin Elvan olayı, böyle bir travma olarak hafızalarımıza kazındı. Ancak sadece bir kayıp ya da adaletsizlik değil, aynı zamanda toplumsal bir şok ve psikolojik bir tepkiydi. Bu yazıda, Berkin Elvan olayını bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji…

Bir yaz akşamıydı. Küçük bir kasabada, uzun yola çıkmadan önce oturdukları masada sohbet eden iki arkadaş vardı: Mehmet ve Elif. Mehmet, otomobillerin iç dünyasına meraklı; her şeyi çözüm odaklı anlatmayı seven biri. Elif ise empatiyle yaklaşan, makinelerin bile insana benzer yönlerini görebilen biri. Konu döndü dolaştı, hepimizin bildiğini sandığı ama aslında çoğu kez yanlış tarif ettiği bir soruya geldi: “Direksiyon sistemi neye denir?” Direksiyon sistemi: Bir aracın kalbiyle ellerimizin bağı Mehmet söze atıldı. “Bak Elif,” dedi, “direksiyon sistemi dediğin şey, sürücünün direksiyona uyguladığı hareketi tekerleklere aktaran mekanizma. Yani stratejik olarak düşündüğünde, bu sistem olmazsa araba yola yönelmez. Kısaca direksiyon simidinden…

Orijinal Kürtçe Hangi İlde? Bilimsel Merakla Bir Dil Yolculuğu Dil üzerine düşünmek, aslında kültürün, tarihin ve kimliğin kökenlerine inmek demektir. “Orijinal Kürtçe hangi ilde?” sorusu kulağa basit gelebilir; ancak bilimsel olarak ele alındığında, dillerin kökeni, lehçelerin dağılımı ve tarihsel göç hareketleriyle bağlantılı derin bir tartışmayı işaret eder. Gelin bu soruyu sade ama veriye dayalı bir bakışla birlikte inceleyelim. Kürtçenin Dil Ailesi ve Tarihsel Kökeni Hint-Avrupa Bağlantısı Kürtçe, Hint-Avrupa dil ailesinin İranî koluna aittir. Bu, Kürtçeyi Farsça, Peştuca ve Beluci gibi dillerle akraba kılar. Dilbilim araştırmaları, Kürtçenin tarihsel olarak İran platosunun batısında geliştiğini ve buradan Mezopotamya’ya yayıldığını gösteriyor. Lehçelerin Çeşitliliği Kürtçe…

Mahzur Nasıl Yazılır? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Bir Bakış Bazen, dilin inceliklerinde kayboluruz. “Mahzur” kelimesi de bu türden bir kelimedir: yazılışıyla, kullanımıyla ve farklı kültürlerdeki algısıyla hem kafa karıştırıcı hem de ilgi çekici. Dil, bir kültürün aynasıdır ve bir kelimenin doğru yazılışının ötesinde, nasıl algılandığı, yerel ve küresel düzeyde taşıdığı anlamlar çok daha derindir. Peki, “mahzur” nasıl yazılır ve bu kelimenin küresel ve yerel etkileri nelerdir? Gelin, hep birlikte keşfe çıkalım. Mahzur: Dilin İncelikleri Türkçede sıkça karşılaşılan bu kelime, aslında oldukça basit bir anlam taşır: “engel” ya da “sakınca”. Ancak burada önemli olan, doğru yazımıdır. Dilimize Arapçadan geçmiş olan bu…

Ölçek Çeşitleri Nelerdir? Coğrafya Perspektifinden Bir İnceleme Coğrafya bilimi, dünyayı anlamak için kullanılan temel araçlardan birine, yani ölçek kavramına dayanır. Ölçek, coğrafi verilerin harita üzerinde nasıl temsil edileceğini belirleyen bir ölçüt olup, coğrafi analizlerde doğru ve etkili sonuçlar elde edebilmek için son derece önemlidir. Ancak ölçek, sadece haritalarda yer alan bir gösterge değil, aynı zamanda toplumsal ve doğal süreçlerin boyutlarını anlamamıza yardımcı olan bir düşünsel çerçevedir. Bu yazıda, coğrafyada ölçek çeşitleri üzerinde durarak, tarihsel gelişimini ve günümüzdeki akademik tartışmaları ele alacağız. Coğrafyada Ölçek: Tarihsel Arka Plan Coğrafi ölçekler, tarihsel olarak insanların dünyayı algılaması ve temsil etme biçimlerinin bir yansımasıdır. İlk…

“Sarfınazar etmek” ifadesi yıllardır masumca yanlış kullanılıyor: İncelemek, üstünde düşünmek, hatta “pay vermek” anlamına geldiğini sananlar az değil. Oysa TDK çizgisi net: “Hesaba katmamak, saymamak; vazgeçmek.” Bu kadar. Peki neden bu kadar basit bir deyim bu kadar çok çarpıtılıyor? Sarfınazar etmek ne demek TDK? Yanlışı büyüten alışkanlıklara sert bir itiraz Bir dil yanlışını yüzlerce kez duyarsanız, bir yerden sonra “Doğrusu bu olmalı” diye düşünmeye başlıyorsunuz. “Sarfınazar etmek” bunun en çarpıcı örneklerinden biri. Toplantı tutanaklarında, köşe yazılarında, sosyal medya polemiklerinde bu deyim, sanki “üzerinde durmak, dikkatle değerlendirmek” demekmiş gibi dolaşıyor. Oysa TDK çizgisini yıllardır koruyor: “Sarfınazar etmek” = hesaba katmamak, dikkate…

Muhassar Ne Demek? Tarihsel Arka Plan ve Günümüzdeki Anlamı “Muhassar” kelimesi, Türkçede nadiren karşılaşılan ve anlamı oldukça özel olan bir terimdir. Ancak, bu kelimenin kökenleri ve tarihsel kullanımı, Türk dilinin ve kültürünün evrimini anlamak adına önemli ipuçları sunmaktadır. Bu yazıda, “muhassar” kelimesinin ne anlama geldiği, tarihsel arka planı ve günümüzdeki akademik tartışmalarını ele alacak; aynı zamanda bu terimin toplumsal ve dilsel bağlamdaki rolüne de ışık tutacağız. Muhassar Kelimesinin Anlamı ve Kökeni Kelime olarak “muhassar”, Türkçeye Arapçadan geçmiş bir terimdir. Arapçada “hasra” kökünden türetilmiş olan “muhassar”, genellikle bir şeyin “toplanması” ya da “bir araya getirilmesi” anlamında kullanılır. Ancak, bu terimin farklı…